Odsłonięcie tablicy pamięci Żydów z Terespola - 29.11.2024.

 

Uczcili pamięć terespolskich Żydów odsłonięciem symbolicznej tablicy

W dniu 29 listopada 2024 r. z odsłonięto pamiątkową tablicę przypominającą tragiczne losy terespolskich Żydów, obywateli II RP, zamordowanych przez okupanta niemieckiego podczas "Akcji Reinhardt" w latach 1942-1943. 

RADIO BIPER >>>

Film Biper TV >>>

Tablica, powstała z okazji 80. rocznicy tej zbrodniczej akcji, została umieszczona na symbolicznym murze usytuowanym na skwerze przy ul. Wojska Polskiego 132 naprzeciwko Miejskiej Biblioteki Publicznej w Terespolu.

Wydarzenie odbyło się dzięki zaangażowaniu Fundacji Ruchu Solidarności Rodzin przy wsparciu Banku PKO S.A. oraz Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Głównym fundatorem pamiątkowej tablicy był Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.

W uroczystym odsłonięciu tablicy uczestniczyli:

- Jarosław Kwasek - członek zarządu Województwa Lubelskiego,

- Grzegorz Sosiński - wojewódzki inspektor do spraw organizacji przedsięwzięć reprezentatywnych w biurze wojewody lubelskiego reprezentujący Wojewodę Lubelskiego,

- Dariusz Litwiniuk - kierownik Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie Delegatura w Białej Podlaskiej,

- Jarosław Łoś - proboszcz parafii prawosławnej pw. św. ap. Jana Teologa w Terespolu,

- Artur Kozioł - dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Białej Podlaskiej,

- Igor Dzikiewicz - dyrektor Stacji Pogotowia Ratunkowego w Białej Podlaskiej,

- Wojciech Babicz - dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Białej Podlaskiej,

- mjr Tomasz Kobiałka - zastępca komendanta Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej Placówka w Terespolu,

- mł. insp. Krzysztof Gdula - komendant Komisariatu Policji w Terespolu,

- Ewa Kieruczenko - przewodnicząca Rady Miasta Międzyrzec Podlaski,

oraz przedstawiciele władz miasta Terespol: burmistrz Jacek Danieluk, przewodniczący Rady Miasta Sławomir Leszek, sekretarz Józef Paderewski, skarbnik Gabriel Barabasz, dyrektorzy i kierownicy miejskich jednostek organizacyjnych, młodzież szkolna i mieszkańcy miasta.

 Podobne tablice zostały odsłonięte w kilkudziesięciu miejscowościach województwa i powiatu bialskiego (wcześniej odsłonięto m.in. w Konstantynowie i Łomazach).

Krótki rys historyczny terespolskich Żydów. 

Przed wybuchem II wojny światowej Żydzi stanowili połowę mieszkańców Terespola (a przed I wojną światową nawet do 85% mieszkańców). Po napadzie Niemiec i Związku Radzieckiego na Polskę we wrześniu 1939 r., część Żydów uciekła w głąb ZSRR. Ci, którzy pozostali w mieście, dostali się pod okupację niemiecką. 

W pierwszej połowie 1941 roku na terenie miasta Niemcy utworzyli getto (dzisiejsza ul. Reymonta i Czerwonego Krzyża). Rok później przystąpiono do jego likwidacji. Prawdopodobnie większość mieszkających tu Żydów została deportowana do getta przejściowego w Międzyrzecu, skąd po selekcji wywieziono ich do Majdanku lub obozów pracy. Pozostałych w Terespolu 284 Żydów deportowano do obozu zagłady w Treblince (k. Ostrowa Mazowieckiego), gdzie wszyscy zginęli. Po wojnie nie pozostała w mieście żadna żydowska rodzina.